Tłumaczenia medyczne – na co zwrócić szczególną uwagę?

Sposoby realizacji tłumaczeń medycznych są dwa – pierwszym z nich jest korzystanie z usług lekarza, który biegle posługuje się językiem obcym. W takim przypadku przekład jest dodatkowo sprawdzany przez zawodowych tłumaczy. Druga opcja to korzystanie z usług zawodowego tłumacza, który posiada wykształcenie pokrewne, a do tego naprawdę szeroką wiedzę i wieloletnią praktykę w przekładach wykonywanych na potrzeby medycyny.

Jakie teksty wchodzą w zakres tłumaczeń medycznych?

Tłumaczenia medyczne dotyczą dokumentów o wielorakim charakterze. To praktycznie wszystkie teksty dotyczące zdrowia i życia ludzkiego – tak więc, zarówno publikacje naukowe, jak i wypisy pacjentów z zagranicznych szpitali. Można tutaj wymienić książki, artykuły medyczne, dokumentacje pacjentów, wyniki badań, skierowania lekarskie, orzeczenia, instrukcje obsługi urządzeń medycznych, a wreszcie bardzo szeroka, w zasadzie odrębna dziedzina, jaką są tłumaczenia leków (uznawane w zasadzie za przekłady farmaceutyczne).

Z notatek Hipokratesa i Linneusza

Zacznijmy od tego, że choć łacina została uznana za język martwy, to w medycynie nadal pozostaje w użyciu. Teksty medyczne zawierają więc liczne zwroty łacińskie czy pochodzące z języka greckiego. Co więcej, nazwy niektórych chorób mogą w niewielkim stopniu różnić się w zależności od języka.

I tak na przykład zespół Babińskiego-Fröhlicha jest znany w języku angielskim jako adiposogenital dystrophy (dystrofia tłuszczowo-płciowa) oraz jako „Babinski-Fröhlich syndrome”. Jeżeli ktoś niedbale przetłumaczy Babinski-Fröhlich syndrome jako „Syndrom Babińskiego”, to nie tylko stworzy nazwę nieistniejącej jednostki chorobowej, ale również może wprowadzić czytelników w błąd – wszak medycynie jest znany Objaw Babińskiego, który jest po prostu odruchem palucha stopy podczas drażnienia konkretnej części jej podeszwy. Tłumacz tekstów medycznych musi więc bardzo dokładnie sprawdzać słownictwo.

Interdyscyplinarność, a jednocześnie wąska specjalizacja

Jak już wspomnieliśmy wcześniej, medycyna bazuje na wielu innych naukach. Lekarze, a także tłumacze z dziedziny przekładów medycznych, operują wiedzą z biologii medycznej, biofizyki, biochemii, fizjologii i wielu innych. Jednocześnie istnieje wiele dziedzin (specjalizacji medycznych), a także różnych rodzajów medycyny (np. medycyna pracy czy medycyna estetyczna). Już na początku studiów lekarz musi wiedzieć dużo, a po wybraniu specjalizacji jego wiedza staje się jeszcze obszerniejsza. Podobnie rzecz ma się z tłumaczeniami medycznymi – oprócz tego, że powinny dokonywać ich osoby posiadające szeroką wiedzę medyczną, to każda z nich musi posiadać swoją specjalizację. Zaleca się, a nawet wymaga, by teksty z dziedziny np. kardiologii były tłumaczone jedynie przez kardiologów bądź tłumaczy z doświadczeniem w tej konkretnej dziedzinie.

Siła kontekstu

Tłumacz musi zwracać uwagę na jeszcze jedną ważną rzecz, jaką jest kontekst. Znaczenie w przekładzie posiada bowiem nie tyle sam tekst, co sposób jego odbioru przez osoby, do których jest kierowany. Dobrym przykładem są ulotki lekarskie – wymaga się, by były one pisane językiem zrozumiałym, który nie nastręcza trudności pacjentom. Tylko w ten sposób przekład spełni się w swojej roli.