Tłumaczenie a przekład – na czym polega różnica?

Czym jest tłumaczenie?

Za tłumaczenie uważa się wierne odwzorowanie tekstu. Tłumaczenie w dużej mierze przypomina więc oryginał. W praktyce oznaczałoby to dosłowne tłumaczenie dość specyficznych zwrotów, przysłów, a nawet gier słownych. Przez to finalny tekst może być trudny dla odbiorcy, który nie zna kontekstu kulturowego czy językowego. Dlatego właśnie tłumaczeniu poddaje się głównie teksty techniczne, dotyczące dziedzin ścisłych, w których priorytetem jest precyzyjne, wierne i jednolite przetłumaczenie poszczególnych wyrażeń – choć i tutaj zdarzają się wyjątki, gdy tłumacz dostosowuje żargon w języku oryginalnym do tego docelowego. Innym dobrym przykładem są tłumaczenia poświadczone. Są to dokumenty opracowywane na potrzeby organów sądowych. W ich przypadku tłumacz po prostu musi pozostać w pełni wierny oryginałowi.

Czym jest przekład?

Przekład to dodatkowa praca nad tłumaczeniem. Czasami w jej wyniku powstaje coś zupełnie nowego. Tłumacz dokonujący przekładu opracowuje tłumaczenie, uwzględniając również czynniki pozajęzykowe – dostosowuje tekst wyjściowy do zamiarów autora i mentalności osób posługujących się językiem wyjściowym. Może korzystać z możliwości językowych, które nie są dostępne w oryginalnym języku, za to w języku docelowym. Przekład stosuje się w przypadku dzieł literackich, wierszy i tekstów marketingowych.

Czy wierność oryginałowi to zawsze dobre rozwiązanie?

Za skalę jakości tłumaczenia zazwyczaj obiera się to, w jak dużym stopniu jest ono wierne oryginałowi. W przypadku tłumaczenia takie działanie jest trafne. Jednak jeśli mówimy o przekładzie, sprawa staje się nieco bardziej skomplikowana. Czasami dokonując przekładu wymagających dzieł, tłumacz tworzy w zasadzie całkiem nowy twór, który nie przypomina oryginału – lecz dopiero wtedy możemy powiedzieć o przekładzie, że jest dobry, czyli stosowny z tym, co autor chciał przekazać czytelnikowi. Możemy przyjąć, że tłumacz, dokonując tłumaczenia, jest niczym rzemieślnik, który wprawnie operuje słowem. Zaś w trakcie dokonywania przekładu zamienia się w artystę, który kreuje coś nowego.

Tłumaczenie i przekład – podobieństwa

Wiemy już, że tłumaczenie i przekład to dwa dość różne pojęcia. Czy są jednak między nimi jakieś podobieństwa? Okazuje się, że tak – zarówno dobre tłumaczenie, jak i przekład wymagają doskonałej znajomości języka oryginalnego i docelowego oraz zaangażowania ze strony tłumacza.